☰
still uit film Het Hoogt en het Laagt
Aan de oostkant van de stad Amsterdam, in de Spinozastraat, de Kleine Wittenburgerstraat en Het Laagt, dook afgelopen zomer Welcome Stranger op. Welcome Stranger ontwikkelt kunstwerken op onverwachte plekken, niet in een institutionele context, die ook voor de betrokken kunstenaars experimenteel van aard zijn. Geen white cubes maar kunst in het alledaagse leven.
Sinds 2020 vormt zich een meanderende lijn van nieuwe tijdelijke werken in de publieke ruimte, vertrekkend vanuit het woonhuis van de kunstenaar, op gevels en daken – met werk van o.a. Bastienne Kramer, Simon Wald-Lasowky en Lily van der Stokker. Tijdens wandelingen en meet-ups wordt publiek intensiever betrokken bij de werken, vaak in gesprek met de kunstenaar zelf. Het levert niet alleen kunstwerken op, het laat je als voorbijganger en bezoeker meedenken over de wisselwerking tussen het eigene en het vreemde, jouw plek op deze wereld en de plek van kunstenaars in de hoofdstad en over hoe hun uitzicht en leefruimte invloed heeft op de kunst. Het ligt in de bedoeling dat de meanderende lijn zich voortzet, jaarlijks en telkens tenminste 100 dagen lang.
OVER DE KUNSTWERKEN, DE MEET-UPS EN REACTIES
Sarah van Sonsbeeck (1976) liet tegenover haar huis aan de Spinozastraat een licht in morsecode ‘Ga zo door!’ roepen. In 'Keep Up the Good Work' wist Van Sonsbeeck die ene seconde te vangen waarin de knipoog van de lichtstraal tot je komt. Vangt het knipperende licht je blik, dan kwam je in verbinding met bemoediging die tijdeloos is en geen onderscheid maakt. Die altijd en overal te vinden is.
In de Kleine Wittenburgerstraat maakte Jacob Dwyer (1988) een knal groene spreekbuis waardoor je als voorbijganger de overpeinzingen hoort van een wezen dat zich boven, in zijn huis, bevindt. Je hoort hem chips eten tussen de monologen door. Tijdens een van de meet-ups stond er een meisje, ongeveer 9 jaar oud, met haar ouders. Haar vader gaf aan dat het meisje een vraag had die ze graag wilde stellen. Na een paar seconden verzamelt ze de moed om te spreken en zegt: “Wat is er met de hond gebeurd?”. Jacob had geen idee waar ze het over had en stond daar verward en antwoordde: “Ik weet niet zeker wat er met de hond is gebeurd.” Dit leek voor dat moment genoeg te zijn voor haar. Later spreken we de ouders en horen dat ze een heel specifiek moment in het script in twijfel trok waarin Jacob praat over het gooien van wasabinoten vanaf zijn balkon naar de hond van de buren beneden. Ze vragen hoe lang het script in totaal is. “50 minuten” zeg Jacob. In dat geval, leggen ze uit, hebben ze waarschijnlijk naar minstens tweederde ervan geluisterd. Ze stoppen elke dag voor een paar minuten en luisteren terwijl ze naar de school van het meisje lopen. We waren zo blij dit te horen!
Tijdens een ander meet-up vertelt Michiel Huijben, bestuurslid van de BPW (Bond Precaire Woonvormen) iets over de BPW en hoe deze opkomt voor de woonrechten van mensen die tijdelijk, onzeker of te duur wonen. Zijn lezing contextualiseert de spreekbuis binnen de huisvestingscrisis. Die middag richt zich op hoe mensen zich verenigen om samen dingen op te lossen. Door deze saamhorigheid worden verandering en stabiliteit haalbaarder. Michiel's praatje gaat naadloos over in een groepsdiscussie en lokt een aantal leuke gesprekken uit die uiteindelijk uitmonden in versplinterde anekdotes over huisvestingsproblemen onder het genot van een biertje. Het is onvermijdelijk dat iedereen een verhaal heeft en we laten een microfoon achter in de brievenbus en vragen mensen om hun verhaal te delen door het door de klep in te spreken. We creëren een sonisch document dat voortleeft na de de-installatie van het werk.
Kunstenaars Kristina Benjocki (1984) en Stijn Verhoeff (1981) wonen in Het Laagt. Ze maakten voor Welcome Stranger een film over hun buurt, Het Hoogt en Het Laagt. Je ziet er beelden van de vogels, de bomen en de huizen. Mensen op weg naar hun werk, school, het winkelcentrum. Of zittend en spelend in en op een van de vele speelplekken. Erbij hoor je de geluiden van de buurt. En onder in beeld zie je de tekstberichten die Benjocki en Verhoeff elkaar sturen terwijl ze werken aan deze film over hun buurt.
MEER OVER WELCOME STRANGER
Het gaat bij Welcome Stranger zoals bij 'acupuntcuur' zie iemand deze zomer: er worden bewuste speldenprikken gezet op plekken waarvan je weet dat er ergens in het lichaam - in dit geval een straat, een stadsdeel, en soms misschien nog verder - een verruimend effect zal zijn. Het gaat om samenwerking, tussen kunstenaar en curator, kunstenaar en bewoners, betrokken bedrijven en bezoekers, met liefst een zo open mogelijk presentatiemodel.
Welcome Stranger 2024 vond plaats van 1 juni tot 15 september. De drie kunstwerken die we deze zomer toevoegden vind je hieronder, alsook reacties van voorbijgangers en bezoekers. Schrijvers van De Groene Amsterdammer, de Volkskant en het Parool bezochten de kunstwerken, ook de recensies vind je hieronder.
DE KUNSTWERKEN
JACOB DWYER, KLEINE WITTENBURGERSTRAAT 315
KRISTINA BENJOCKI AND STIJN VERHOEFF, HET LAAGT 24
SARAH VAN SONSBEECK, SPINOZASTRAAT 9
REVIEWS
